دو میله فلزی (که ما به عنوان آنتن به کار میگیریم) را در نظر بگیرید. فرض کنید این دو میله را توسط کلیدی به دو قطب باتری وصل کنیم.
به محض بسته شدن کلید میله بالایی به سرعت مثبت می شود و میله ای پایینی منفی می گردد، براین اساس خطوط میدان الکتریکی در اطراف میله ها شکل می گیرد. هنگامی که بارها به حرکت درمی آیند، جریان الکتریکی حاصل می شود که جهت آن به سمت بالا است.
بنابراین یک میدان مغناطیسی در اطراف آنتن حاصل می گردد. خطوط میدان مغناطیسی دایره وار سیم را احاطه می کنند. در تصویر فوق جهت خطوط میدان که به سمت داخل صفحه است با علامت و خطوط میدانی که از صفحه خارج میشوند با نشان داده شده اند.
به نظر شما میدان الکتریکی و مغناطیسی تا چه مسافتی گسترش یافته اند؟
بدیهی است اگر این حالت پایدار باشد آن گاه میدان الکتریکی و مغناطیسی تا بی نهایت دور امتداد خواهند داشت. در حقیقت وقتی که کلید وصل می شود در نواحی نزدیک، میدانهای الکتریکی و مغناطیسی به سرعت ظاهر می شوند.
اما مدّتی طول می کشد که میدان ها به نواحی دور برسند. هر دو میدان الکتریکی و مغناطیسی حامل انرژی هستند و امکان ندارد این انرژی با سرعت بی نهایت انتقال یابد.
حال شرایطی را در نظر بگیرید که آنتن به منبع ولتاژ متناوب (AC) وصل شود. فرض کنید همانند گذشته طرف بالای مولد مثبت و طرف پایین آن منفی باشد. خطوط میدان با رنگ قرمز نشان داده شده اند و جهت جریان نیز در شکل آمدهاست. همچنین جهت میدان مغناطیسی که حول آنتن به صورت دایروی بهوجود آمده با علامت نشان داده شده است.
در لحظاتی دیگر جهت اختلاف پتانسیل مولد (AC) تغییر می کند. براین اساس جهت جریان عکس شده و خطوط میدان مغناطیسی جدیدی در خلاف جهت گذشته شکل می گیرند.
ازآنجاکه خطوط میدان جدید جهتشان عکس شده است، بنابراین خطوط قدیمی طوری خم می شوند که خطوط جدید و قدیم مسیرهای بسته ای را تشکیل دهند. در هر حال، خطوط قدیمی از بین نمی روند. آن ها به حرکتشان به دور دست ادامه می دهند.
ازآنجاکه میدان مغناطیسی در حال تغییر میدان الکتریکی را به وجود می آورد و میدان الکتریکی در حال تغییر میدان مغناطیسی را حاصل می کند، در نتیجه ترکیب این میدان های در حال تغییر مغناطیسی و الکتریکی پیشرونده، خودش را تأمین می کند و دیگر به میله آنتن اوّلیه وابستگی نخواهند داشت.
برای مشاهده فیلم روی شکل زیر کلیک کنید.
میدان های که از آنتن خیلی دور نیستند (و به عنوان میدان های نزدیک شناخته می شوند) شکل بسیار پیچیدهای دارند ولی ما علاقه زیادی به آن ها نداریم. بلکه توجّه عمده ما به سمت میدان هایی دور از آنتن است.
این میدان ها توسط گیرنده می توانند دریافت شوند و به آن ها میدان تابشی می گویند. در این شرایط میدان های الکتریکی به شکل حلقه درآمده و به سمت بیرون منتشر می شوند. اگرچه میدان های مغناطیسی هم به شکل حلقه هستند اما در شکل نشان داده نشده اند زیرا بر صفحه عمودند.
برای مشاهده فیلم روی شکل زیر کلیک کنید.