الف ) عادل یغما، تحت عنوان « انواع وسایل کمک آموزشی»، مواد و وسایل آموزشی را به شرح زیر تقسیم بندی کرده است:
1. کتاب، مجله و روزنامه؛
2. وسایل ترسیمی (نمودار، چارت، پوستر،...)؛
3. وسایل غیر ترسیمی (عکس و تصویر، اسلاید، فیلم استریپ، ...)؛
4. تابلوهای آموزشی (تخته سیاه، تخته های پارچه ای، ...)؛
5. وسایل سه بعدی (مدلها، ماکتها، دایوراما،...)؛
6. پرژکتورها (اوورهد، اوپک، ...)؛
ب ) فردوس حمصی و شهین دخت عالی، مواد و وسایل آموزشی را به شرح زیر مورد تقسیم بندی قرار داده اند:
1. مواد کمک آموزشی ساده و حقیقی (انواع تابلوها، اشیای حقیقی، ...)؛
2. مواد گرافیکی (اعلان آگهی یا پوستر، چارت، نقشه و کره، ...)؛
3. اسلاید، فیلم استریپ و تلقهای شفاف؛
4. فیلم متحرک؛
5. تلویزیون؛
6. مواد آموزشی شنیداری؛
7. دستگاه های آموزشی؛
ج ) سید هاشم نعمتی، تحت عنوان « انواع رسانه های آموزشی»، آنها را به شرح زیر مورد تقسیم بندی قرار داده است :
1. رسانه های نوشتاری (کتاب، روزنامه، میکروفیلم، میکروفیش، ...)؛
2. رسانه های نمایشی (تخته سیاه، تابلوهای پارچه ای،...)؛
3. رسانه های دیداری (ترسیمی – غیر ترسیمی)؛
4. رسانه های شنیداری؛
5. رسانه های سه بعدی؛
6. موقعیت های آموزشی (گردش علمی، دعوت از متخصصین،...) (به نقل ازاحدیان1381،ص13).
مواد و وسایل آموزشی از دیدگاه متخصصان مختلف و با توجه به معیارهای خاصی به گونه های متفاوت دیگری مورد تقسیم بندی قرار گرفته است که در زیر به طور مختصر مد نظر قرارمی گیرند:
الف ) برقی و غیر برقی : همان گونه که از تقسیم بندی آن پیداست، عده ای مواد و وسایلی را که کاربرد آنها نیاز به نیروی برق دارد در یک دسته و بقیه را در دسته ای دیگر قرار می دهند.
ب ) ارزان قیمت و گران قیمت : تقسیم بندی مواد و وسایل آموزشی بر اساس قیمت این اشکال را ایجاد می کند که مشخص کردن مرز میان دو دسته ی یاد شده به طور عملی امکان پذیر نیست. معهذا کسانی که از این تقسیم بندی استفاده می کنند رسانه هایی نظیر چارت، پوستر، نقشه، کره، و ... نظایر این ها را در دسته ارزان قیمت و تجهیزاتی نظیر پروژکتور های فیلم، اسلاید، فیلم استریپ، اوورهد و ... را در دسته ی گران قیمت قرار می دهند.
ج ) نرم افزار و سخت افزار: طرفداران استفاده از این تقسیم بندی رسانه هایی نظیر فیلم، اسلاید، چارت، پوستر، نمودار، تلق شفاف، مدل، ماکت، برش و نظایر اینها را در دسته ی نرم افزار و تجهیزاتی نظیر پروژکتور های فیلم متحرک، اسلاید، اوپک، اوورهد و نظایر اینها را در دسته ی سخت افزار قرار می دهند.
د ) چاپی و غیر چاپی : عده ای رسانه هایی نظیر کتاب، جزوه، مجله، منابع برنامه ای شده ی چاپی و نظایر اینها را در گروه چاپی و بقیه را در گروه غیر چاپی قرار می دهند.
ه ) ساده و پیچیده : کسانی که از این تقسیم بندی استفاده می کنند رسانه هایی نظیر کتاب، مجله، فیلم متحرک، اسلاید، تلق شفاف و نظایر اینها را در گروه ساده و تجهیزاتی نظیر پروژکتور های فیلم متحرک، اسلاید، اوپک، اوورهد، دستگاه های ضبط شنیداری و دیداری و نظایر اینها را در گروه پیچیده قرار می دهند.
و ) نورتاب و غیر تاب : قرار دادن مواد و وسایل آموزشی در دو دسته ی نورتاب و غیر نورتاب یکی از بهترین و کامل ترین تقسیم بندی هایی است که تا کنون به عمل آمده است و چون تقسیم بندی های دیگری در بردارنده ی نواقص مشهودی است در چند دهه ی اخیر از این تقسیم بندی استقبال قابل توجهی به عمل آمده است. در این تقسیم بندی مواد و وسایلی نظیر فیلم متحرک، اسلاید، فیلم استریپ، تلق شفاف و پروژکتورهای مربوط به آنها را در دسته ی نورتاب و بقیه در دسته ی غیر نورتاب قرار می گیرند (احدیان،1387) .
